Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit
Advies van 16 november 2012 van het LOWI inzake de klacht van … van … 2012 tegen het besluit van … Bestuur … van … 2012
1. De klacht
Op … 2012 heeft … hierna te noemen Klager, een klacht (met … bijlagen) ingediend bij het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI). Klager heeft op verzoek van het LOWI bij e-mail van …2012 bijlage … aan het LOWI gezonden. De klacht van Klager is gericht tegen het Besluit … van Bestuur … van … 2012.
Hierin verklaart het Bestuur dat het de klacht van Klager van … 2012 inzake vermeende schending van de wetenschappelijke integriteit door … (hierna Beklaagde) niet in behandeling neemt. Het Bestuur volgt het advies van de Commissie … van … 2012. De Commissie adviseert het Bestuur de klacht niet in behandeling te nemen op grond van verjaring ex artikel …van de Regeling ….
2. De procedure
De klacht van Klager van … 2012 jegens Beklaagde is conform het LOWI-reglement tijdig ingediend en voldoet ook voor het overige aan de eisen om in aanmerking te komen voor behandeling door het LOWI. Het LOWI heeft bij brief van … 2012 Klager en het Bestuur dienovereenkomstig geïnformeerd.
Op … 2012 heeft Klager … op verzoek van het LOWI in origineel … overhandigd aan het LOWI …. Klager heeft daarbij geen overzicht overhandigd van corresponderende pagina’s van het gestelde plagiaat. Op … 2012 heeft op verzoek van het LOWI… tevens een informatief gesprek plaats gehad bij het LOWI met Klager met als doel inzicht te krijgen in de motieven van Klager, zonder daarbij nog inhoudelijk te klacht aan de orde te willen stellen.
Van het gesprek is door de secretaris van het LOWI een verslag opgemaakt. Na het informatieve gesprek van … 2012 heeft Klager op verzoek van het LOWI bij brief van … 2012 het overzicht van corresponderende pagina’s van het vermeende plagiaat nagezonden.
Het LOWI heeft het Bestuur voornoemde (aanvullende) stukken van Klager toegezonden, alsook het gespreksverslag van … 2012. Het Bestuur heeft daarop gereageerd bij verweerschrift van … 2012 respectievelijk bij e-mail van … 2012. Afgezien van het verweerschrift, heeft het Bestuur het LOWI laten weten geen behoefte te hebben aan het geven van (verder) commentaar.
Klager laat op zijn beurt bij e-mail van … 2012 aan het LOWI weten (eveneens) geen commentaar te hebben op het verweerschrift van het Bestuur (hetgeen naar het oordeel van Klager een herhaling is van het Besluit van het Bestuur van … 2012) en ook akkoord te zijn met het gespreksverslag van … 2012, met uitzondering van een verkeerde spelling van een naam.
Eerder bij mail van … 2012 heeft Klager nog een lijst van afkortingen gezonden, en bij mail van …2012 nog een aanvulling op die lijst, die beide aan het Bestuur zijn doorgezonden zonder dat van de zijde van het Bestuur behoefte bestond op het geven van nader commentaar.
Het LOWI heeft geen hoorzitting meer nodig geacht en de zaak op (voornoemde) stukken afgedaan.
Het LOWI stelde zijn advies vast op 16 november 2012.
3. De standpunten van partijen
(I) Het standpunt van Klager
De klacht van … 2012 van Klager jegens Beklaagde is dat de uitspraak van de Commissie die het Bestuur overneemt op twee gedachten hinkt. Enerzijds, aldus Klager, wijst de Commissie de klacht af omdat het gaat over een gedraging die langer dan … jaar voor indiening van de klacht heeft plaatsgevonden. Anderzijds, aldus Klager, gaat de Commissie op de gedraging in voor het geval dat het om een evident gegronde klacht zou gaan, waartoe de Commissie op grond van de aangeleverde argumentatie marginaal toetst of sprake zou kunnen zijn van een gerede verdenking van plagiaat.
Voorts stelt Klager dat (A) de Commissie bij die marginale toetsing voorbij gaat aan de stelling van Klager dat ‘…’, en (B) de Commissie op grond van een marginale toetsing constateert dat er geen plagiaat is gepleegd (klacht Klager d.d. … 2012, p. ..). Hier voegt Klager aan toe dat de Commissie ‘Hiermee (…) de klacht, die zij feitelijk als verjaard beschouwde, volledig [heeft] geactualiseerd en [vind] ik dat ik nu meer dan ooit recht heb op een degelijk onderzoek of er nu wel of geen plagiaat is gepleegd.’
Deze stelling en de motieven om pas in 2012 zijn klacht in te dienen bij het Bestuur en aansluitend het LOWI is door Klager nader en uitvoerig toegelicht in het informatieve gesprek met het LOWI op … 2012. Voorts heeft Klager in aanvulling op hetgeen hij heeft aangeleverd bij de Commissie en het Bestuur ter onderbouwing van zijn klacht van … 2012, nader bewijsmateriaal aangeleverd bij het LOWI ter onderbouwing van zijn klacht bij het LOWI van … 2012.
Naar het LOWI uit de stukken heeft opgemaakt en uit het informatieve gesprek van … 2012 heeft begrepen, gaat het bij de klacht jegens Beklaagde in concreto om:
I. Procedureel: recht op volledige toetsing als gevolg van:
– de marginale toetsing na een afwijzing van de klacht wegens verjaring;
– de marginale (en geen volle) toetsing als basis voor de stelling dat geen plagiaat is gepleegd.
II. Inhoudelijk: sprake van plagiaat wegens:
– gebruik van dezelfde structuur …
– gebruik van dezelfde bronnen …
– geen bronnenvermelding noch verwijzing naar … Klager bij …-tal identieke citaten
(II) Het standpunt van het Bestuur
Het standpunt van het Bestuur is vervat in zijn (voorgenomen) Besluit van … 2012 en waarin het Bestuur het advies van de Commissie van … 2012 volgt, nader toegelicht bij zijn verweerschrift van … 2012.
(Voorgenomen) besluit van het Bestuur d.d. … 2012
Het Bestuur laat Klager bij brief van … 2012 weten het advies van de Commissie van … 2012 en de daaraan ten grondslag liggende overwegingen over te nemen en de klacht van Klager niet
in behandeling te nemen, en tevens Beklaagde op de hoogte te zullen stellen van dit (voorgenomen) besluit.
Advies van de Commissie d.d. … 2012
De Commissie adviseert het Bestuur om de klacht van Klager niet in behandeling te nemen onder verwijzing naar artikel … van de Regeling …. Dit artikel geeft het Bestuur, aldus de Commissie, de mogelijkheid een klacht niet in behandeling te nemen indien deze betrekking heeft op een gedraging die langer dan … jaar voor indiening van de klacht heeft plaatsgevonden. De Commissie is van mening dat voor het in behandeling nemen van een melding …jaar na dato zwaarwegende argumenten aanwezig moeten zijn.
Een reden om de klacht alsnog in behandeling te nemen zou kunnen zijn, aldus de Commissie, dat het gaat om een evident gegronde klacht. Om dit te kunnen beoordelen, heeft de Commissie marginaal getoetst of sprake zou kunnen zijn van een gerede verdenking van plagiaat op grond van de aangeleverde argumentatie. De Commissie heeft echter geen zwaarwegende grond hierin kunnen vinden. De door Klager geleverde bewijsvoering en het weerwoord van Beklaagde leiden voor de Commissie voorts tot de conclusie dat niet duidelijk is dat hier daadwerkelijk sprake is geweest van plagiaat.
Verweerschrift van het Bestuur d.d. … 2012
Het Bestuur gaat in op de door het Bestuur gevolgde procedure conform de Regeling …. Ten aanzien van de marginale toetsing merkt het Bestuur op dat de Commissie (kennelijk) niet beoogd heeft een inhoudelijke uitspraak te doen over de gegrondheid van de klacht. Het advies van de Commissie is slechts gericht op beantwoording van de vraag of er, na verloop van … jaar van de feiten, zwaarwegende argumenten zijn om de klacht alsnog in behandeling te nemen. De Commissie heeft daarbij als criterium gekozen dat sprake zou moeten zijn van een gerede verdenking van plagiaat.
Het Bestuur laat in het midden of dit criterium voldoende is om aan te nemen dat er sprake is van zwaarwegende argumenten. Aan de hand van het door de Commissie gekozen criterium heeft zij marginaal beoordeeld of een dergelijke verdenking uit de zaak kon worden afgeleid.
Waar het slechts gaat om de vraag of een ver buiten de verjaringstermijn ingediende klacht alsnog in behandeling moet worden genomen, is dit volgens het Bestuur een redelijke wijze van beoordelen. In ieder geval maakt dit niet dat de handelwijze van de Commissie onzorgvuldig is geweest, en er veeleer sprake is van bijzondere zorgvuldigheid en een tegemoetkoming aan Klager doordat de zaak niet enkel op basis van het overschrijden van de verjaringstermijn is afgedaan.
Het Bestuur is dan ook van oordeel dat geen reden bestaat voor het LOWI om het Bestuur te gelasten tot een hernieuwde afhandeling van de klacht.
(III) De overwegingen van het LOWI
Het LOWI is een adviesorgaan dat is opgericht op initiatief van het KNAW, NWO en VSNU.
Algemene opmerkingen
Het LOWI adviseert de bij het LOWI aangesloten instellingen (KNAW, NWO, VSNU en Stichting Sanquin) over door de besturen van voornoemde instellingen genomen (voorlopige) besluiten inzake schending van wetenschappelijke integriteit na een (ontvankelijke) klacht hierover bij het LOWI.
Het LOWI baseert zijn oordeel over schending van wetenschappelijke integriteit op – doch niet uitsluitend – de normen van wetenschappelijke integriteit die zijn af te leiden uit de Notitie Wetenschappelijke Integriteit 2001 (KNAW, NWO, VSNU), de Nederlandse Gedragscode Wetenschapsbeoefening 2004 herzien in 2012 (VSNU), de Notitie Wetenschappelijk Onderzoek: dillema’s en verleidingen, 2005 tweede druk (KNAW) dat een nadere uitwerking is van de Notitie Wetenschappelijke Integriteit van 2001, Best Practices for Ensuring Scientific Integrity and Preventing Misconduct 2007 (OECD), The European Code of Conduct for Research Integrity 2010 (ESF, ALLEA) en The Singapore Statement on Research Integrity 2010 (Second World Conference on Research Integrity).
Schending van deze normen leidt niet per definitie tot een schending van wetenschappelijke integriteit. Sprake kan zijn van (verwijtbaar) onzorgvuldig handelen zonder dat dit resulteert in schending van wetenschappelijke integriteit.
Van schending van wetenschappelijke integriteit is naar het oordeel van het LOWI in ieder geval sprake, indien in openbare publicaties en/of gedragingen wordt gehandeld in strijd met de algemene verplichting om gegevens uit wetenschappelijk onderzoek naar waarheid te presenteren, waarbij met name gegevens van een wetenschappelijk onderzoek niet mogen worden vervalst, gemanipuleerd, verzwegen, verzonnen, of, indien fictief van aard, als echt gepresenteerd, of waarbij gegevens, letterlijke tekstgedeelten en wetenschappelijke ideeën die origineel en uniek zijn, ontleend aan andere bronnen, zonder juiste of volledige bronvermelding en onder eigen naam worden gepubliceerd.
Overwegingen LOWI ten aanzien van klachtonderdeel I (Procedure)
Regeling …
De door het Bestuur in het verweerschrift van … 2012 nader omschreven gevolgde procedure conform de Regeling … geeft het LOWI geen reden om tot een hernieuwde behandeling van de onderhavige zaak te gelasten.
Verjaringstermijn
De Commissie adviseert het Bestuur om de klacht van Klager niet in behandeling te nemen op grond van artikel … van zijn Regeling…dat bepaalt dat…
Het LOWI is van oordeel dat een artikel over verjaring in de Regeling… passend is. Redelijke verjaringstermijnen hebben te gelden uit oogpunt van rechtsbescherming van potentieel beklaagden. De Model Klachtenregeling Wetenschappelijke Integriteit van de VSNU (Vereniging Samenwerkende Nederlandse Universiteiten) behelst om die reden eveneens een artikel over
verjaring. Ook het LOWI hanteert een redelijke verjaringstermijn voor klachten over schendingen van wetenschappelijke integriteit.
Het LOWI acht tevens de verjaringstermijn van … jaar in artikel… van de Regeling… redelijk. In eerdere jurisprudentie heeft het LOWI reeds bepaald dat het voor schendingen van wetenschappelijke integriteit in beginsel een termijn van 5 jaar en in uitzonderlijke gevallen tot maximaal 10 jaar hanteert. Anders dan Klager meent, is het LOWI van oordeel dat een schending van wetenschappelijke integriteit wel kan verjaren.
Verontschuldigbare verjaringstermijn
Het LOWI is van oordeel dat bij schending van wetenschappelijke integriteit sprake kan zijn van een verontschuldigbare termijnoverschrijding. De reden is dat het in de aard van schendingen van wetenschappelijke integriteit ligt dat deze zich pas vele jaren later kunnen openbaren c.q. dat zij pas vele jaren later ontdekt worden.
Het LOWI is van oordeel dat een verontschuldigbare termijnoverschrijding aanwezig is, wanneer sprake is van een flagrante en evidente schending van wetenschappelijke integriteit, die nog niet eerder door Klager dan wel door een derde is geconstateerd, ongeacht of op dat moment procedures omtrent schending van wetenschappelijke integriteit bekend waren.
Dit brengt het LOWI tot een toets van het handelen van de Commissie ten aanzien van artikel …van de Regeling…
Verjaring
Uit de stukken en het informatief gesprek op … 2012 blijkt het LOWI dat het Klager reeds in … duidelijk is geworden dat sprake was van vermeend plagiaat …. Bij het schrijven van … heeft Klager in … nogmaals het vermeende plagiaat aan de orde gesteld.
Naar het oordeel van het LOWI heeft de Commissie op grond van artikel … van de Regeling…terecht kunnen concluderen dat de op … 2012 bij het Bestuur ingediende klacht over vermeend plagiaat in … betrekking heeft op een vermeende schending van wetenschappelijke integriteit, waarvan de verjaringstermijn ruimschoots is verstreken.
Verontschuldigbare termijnoverschrijding
Het ligt op de weg van Klager bij het kunnen weten en/of kunnen vaststellen van een vermeende schending van wetenschappelijke integriteit door Beklaagde dat Klager alsdan voortvarend handelt, althans daarmee niet wacht tot 2012.
Klager had reeds in … en in … het door hem geconstateerde plagiaat kunnen melden bij het Bestuur. Uit de stukken en het informatieve gesprek van … 2012 blijkt dat Klager in … Beklaagde niet in gevaar wilde brengen. Klager heeft hierover toen niet gesproken met of opheldering gevraagd aan … die zowel Klager… heeft begeleid, alsook … van Beklaagde.
In …, bij het schrijven van … heeft Klager, omdat hij niet tegen onrecht kan, het vermeende door Beklaagde gepleegde plagiaat voor het eerst publiekelijk aan de orde gesteld. Los van de uitgave verschenen, naar zeggen van Klager, recensies in …. Klager deed er, zo stelt hij zelf, ook toen niets mee en hij heeft ook toen geen klacht ingediend bij het Bestuur.
Uit het advies van de Commissie van … 2012 volgt dat de Commissie is nagegaan of sprake is van ‘zwaarwegende argumenten’ die het mogelijk maken om de klacht ‘…jaar na dato’ alsnog in behandeling te nemen. Het LOWI vat dit op als dat de Commissie is nagegaan of sprake is van een verontschuldigbare termijnoverschrijding.
Volgens de Commissie heeft Klager geen inhoudelijke redenen gegeven voor het niet eerder naar voren brengen van zijn klachten. Uit de stukken en het informatieve gesprek op … 2012 volgt dat Klager het vermeende plagiaat niet eerder in … of in … bij het Bestuur heeft gemeld en aansluitend bij het LOWI, omdat:
- Klager in … of in … geen idee had waar hij aan de bel moest trekken, plagiaat werd toen ook nauwelijks aan de orde gesteld;
- Klager pas van het bestaan van het LOWI wist in 2012 door de brief/besluit van het Bestuur van … 2012 waarin verwezen werd naar het LOWI.
Klager heeft het vermeende plagiaat, zo stelt hij zelf, alsnog aan de orde gesteld bij het Bestuur in 2012, vanwege het feit dat men thans zo druk bezig is om wetenschapsfraude en plagiaat van tientallen jaren geleden uit te zoeken, in onder meer Nederland en Duitsland, en Klager thans ook zijn vermeend geval van plagiaat aan de orde stelt om dit nader uit te laten zoeken.
De door Klager naar voren gebrachte redenen voor verontschuldigbare termijnoverschrijding treffen geen doel.
Naar het oordeel van het LOWI is Klager bekend geweest met litigieuze plagiaat in … en was het voor Klager in elk geval in … reeds mogelijk geweest dit vermeend plagiaat aan de orde te stellen bij het Bestuur. De affaire Diekstra omtrent vermeend gepleegd plagiaat kreeg toentertijd ruimschoots aandacht in de (inter) nationale pers.
Voor zover Klager al stelt dat hij in … niet in verlegenheid wilde brengen of schaden – hoe sympathiek ook gedacht – en/of niet met de affaire Diekstra bekend was omdat … geldt dat voor een verontschuldigbare termijnoverschrijding tevens sprake moet zijn van een flagrante en evidente schending van wetenschappelijke integriteit, die nog niet eerder door Klager dan wel door een derde is geconstateerd en al die tijd verborgen is gebleven.
Van het laatste is in dit geval geen sprake. Klager was reeds in … op de hoogte van het vermeende plagiaat. Het feit dat de Commissie overgaat tot een (marginale) toetsing van de inhoud van de klacht, na eerst geconcludeerd te hebben dat zij de klacht niet behandeling neemt, heeft bij Klager verwarring geschapen. In het onderhavige geval is het LOWI echter uit het verweerschrift van … 2012 duidelijk geworden dat een marginale toetsing door de Commissie heeft plaatsgevonden om na te gaan of sprake is van een verontschuldigbare termijnoverschrijding.
Naar het oordeel van het LOWI dient eerst nagegaan te worden of sprake is van verjaring en zo ja, of sprake is van verontschuldigbare termijnoverschrijding voordat bepaald kan worden of een klacht al dan niet inhoudelijk in behandeling kan worden genomen en beoordeeld.
Eerst bij de vraag of sprake is van een verontschuldigbare termijnoverschrijding dient in het voorkomende geval (vol) getoetst te worden of sprake is van een flagrante en evidente schending van wetenschappelijke integriteit. De door de Commissie gevolgde volgorde bij de beantwoording van deze drie vragen schept onduidelijkheid nu de Commissie de beschuldiging van plagiaat marginaal toetst na geconcludeerd te hebben dat de klacht niet voor behandeling in aanmerking komt.
Anders dan Klager vooronderstelt, heeft dit echter niet tot gevolg dat in het onderhavige geval sprake is van een verontschuldigbare termijnoverschrijding en dat Klager ‘(..) nu meer dan ooit recht [heeft] op een degelijk onderzoek of er nu wel of geen plagiaat is gepleegd’ (Klacht van Klager d.d. … 2012, p. …).
De enige mogelijke verontschuldigbare termijnoverschrijding in geval van schending van wetenschappelijke integriteit is naar het oordeel van het LOWI wanneer sprake is van een flagrante en evidente schending van wetenschappelijke integriteit, die nog niet eerder door Klager dan wel door een derde is geconstateerd en al die tijd verborgen is gebleven, ongeacht of op dat moment procedures omtrent schending van wetenschappelijke integriteit bekend waren.
Overwegingen LOWI ten aanzien van klachtonderdeel II (Inhoud)
Het LOWI komt niet toe aan een inhoudelijke bespreking van de klacht om reden zoals vermeld onder de overwegingen ten aanzien van klachtonderdeel I.
Het advies van het LOWI
Het LOWI oordeelt de klacht van Klager ongegrond. Het LOWI is het eens met het aan het (voorgenomen) Besluit van het Bestuur van 13 juni 2012 onderliggende advies van de Commissie van … 2012 omtrent de niet-ontvankelijkheid van de klacht van Klager wegens verjaring, echter op andere gronden.
Het LOWI bevestigt derhalve het (voorgenomen) Besluit van het Bestuur van … 2012, met verbetering van de grondslag waarop dat berust in hierboven genoemde zin, en adviseert het Bestuur dienovereenkomstig te besluiten. Een afschrift van dit advies wordt per gelijke datum gezonden aan Klager.
Indien Klager van mening is dat de behandeling door het LOWI niet naar behoren is geschied, kan Klager zich, na het nemen van het definitieve besluit van het Bestuur, op grond van Boek 9 van de Algemene Wet Bestuursrecht (AwB) richten tot de Nationale Ombudsman.
Namens het LOWI,
Prof. dr. Mr. C.J.M. Schuyt, Voorzitter Mr. dr. E.G. van Arkel, Secretaris
